Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo nhất cho sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Lượng sữa mẹ tiết ra nhiều hay ít, đều hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, ảnh hưởng lớn đến cả sức khỏe của mẹ và quá trình bú sữa của con. Hiểu được những nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng sữa mẹ ít, không đều là điều vô cùng quan trọng với mọi mẹ bỉm sữa. Trong bài viết này, LoveMom sẽ giúp các mẹ tìm hiểu 10 nguyên nhân khiến mẹ tiết sữa ít sau sinh.
Tầm quan trọng của việc cho con bú sau sinh
Cho con bú không chỉ là một hành động nuôi dưỡng cơ bản mà còn là một trong những cách tốt nhất để thiết lập mối liên kết mạnh mẽ giữa mẹ và bé. Sữa mẹ được biết đến với những lợi ích to lớn đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ sơ sinh, bao gồm việc cung cấp các dưỡng chất cần thiết, tăng cường hệ miễn dịch và thậm chí giảm nguy cơ mắc một số bệnh mãn tính trong tương lai. Tuy nhiên, hành trình cho con bú không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Nhiều bà mẹ gặp phải tình trạng giảm tiết sữa sau sinh, điều này không chỉ gây ra lo lắng mà còn ảnh hưởng đến sự tự tin trong việc nuôi dạy con cái của họ.
>>> Xem thêm: Hướng Dẫn Cho Con Bú Đúng Cách, Giúp Bé Phát Triển Tối Ưu
Mục đích của bài viết này là để khám phá và cung cấp sự hiểu biết sâu sắc về các nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng giảm tiết sữa sau sinh. Việc nhận diện các yếu tố này không chỉ giúp các bà mẹ nhận biết và điều chỉnh kịp thời mà còn giúp họ tiếp tục con đường nuôi con bằng sữa mẹ một cách tự tin và hiệu quả. Dù bạn là một bà mẹ mới hay đã trải qua quá trình nuôi con bằng sữa mẹ, hiểu biết về những thách thức này sẽ trang bị cho bạn những kiến thức và công cụ cần thiết để đối mặt và vượt qua chúng.
10 nguyên nhân khiến mẹ tiết sữa ít sau sinh
Có một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng mẹ ít sữa sau khi sinh, bao gồm:
Độ tuổi của mẹ khi sinh con
Độ tuổi mang thai ảnh hưởng khá nhiều đến cả cơ thể người mẹ lẫn sự phát triển của em bé. Sinh con khi đã lớn tuổi có thể khiến cơ thể bị chậm tiết sữa. Nó cũng ảnh hưởng đến việc lượng sữa mẹ bị thiếu hụt, thậm chí là không có đủ sữa cho bé bú. Theo khoa học thì độ tuổi thích hợp để sinh con của người phụ nữ là dưới 35
Mẹ bị căng thẳng hay gặp áp lực
Sau khi sinh nở, tâm lý người mẹ thường bị thay đổi thất thường. Và điều đó ảnh hưởng đến người mẹ rất nhiều. Nó có thể dẫn đến các chứng bệnh tâm lý như trầm cảm sau sinh, lo lắng, bệnh tim mạch hay ảnh hưởng đến sự sản sinh sữa mẹ. Đặc biệt là đối với những bà mẹ lần đầu có con. Tâm lý căng thẳng hay áp lực khi phải thức cả ngày để chăm con, tự ti về cơ thể sau sinh hay sự không thấu hiểu từ gia đình khiến cho các bà mẹ bị ức chế hệ thần kinh trung ương.
Điều này gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sản sinh hormone oxytocin, một trong những hormone chính giúp điều tiết việc sinh ra sữa mẹ. Vì vậy mẹ cần được khuyến khích và hỗ trợ tâm lý từ gia đình, bạn bè và cộng đồng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự tiết sữa.
Tần suất cho con ti sữa mẹ
Tần suất cho con bú cũng rất quan trọng đối với việc sản xuất sữa mẹ. Khi con bú sữa mẹ thường xuyên, việc kích thích vú diễn ra thường xuyên hơn, từ đó tín hiệu đến tuyến vú để sản xuất và tiết ra sữa. Điều này góp phần vào việc duy trì và tăng cường sự sản xuất sữa mẹ.Ngược lại, nếu tần suất cho con bú ít hoặc không đủ, điều này có thể làm giảm sự kích thích vú và dẫn đến giảm sản xuất sữa mẹ. Nếu mẹ không cho con bú hoặc bú ít, cơ thể mẹ sẽ nhận biết rằng nhu cầu cung cấp sữa không cao và sẽ sản xuất ít sữa hơn.
>>> Xem thêm: 11 Tư Thế Cho Con Bú Đúng Cách Giúp Tránh Tắc Tia Sữa
Tình trạng sức khỏe của người mẹ
Sức khỏe của mẹ cũng là nguyên nhân khiến lượng sữa mẹ bị giảm đi. Cùng điểm qua một số lý do chủ yếu sau đây:
Ảnh hưởng từ các kỳ kinh nguyệt
Trong giai đoạn kinh nguyệt, nồng độ hormone estrogen và progesterone trong cơ thể của phụ nữ thay đổi. Một số phụ nữ có thể cảm thấy sữa mẹ ít hơn trong giai đoạn này. Khi cơ thể người mẹ bị mất máu trong kỳ kinh nguyệt thì lượng sữa cho con bú cũng bị ảnh hưởng và giảm ít đi. Lúc này, cơ thể người mẹ mệt mỏi khi vừa bị hành kinh, vừa phải sản sinh ra sữa mẹ. Lúc này, mẹ cần được bồi bổ và bổ sung nhiều chất dinh dưỡng hơn.
Một số phụ nữ có thể không chịu ảnh hưởng, trong khi một số khác có thể cảm thấy rõ rệt. Điều quan trọng là lắng nghe cơ thể của mình, quan sát lượng sữa mẹ và tương tác với con để điều chỉnh tần suất cho con bú và duy trì sự tiết sữa đủ cho con.
Nội tiết tố bị mất cân bằng, rối loạn
Các rối loạn nội tiết tố có thể gây ra mất cân bằng trong hệ thống nội tiết của mẹ, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất và tiết sữa. Dưới đây là một số rối loạn nội tiết tố phổ biến có thể ảnh hưởng đến sữa mẹ:
Tuyến giáp là một bộ phận đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng của các hormone trong cơ thể. Việc tuyến giáp của người mẹ bị vấn đề có thể dẫn đến tình trạng rối loạn hay mất cân bằng nội tiết tố. Điều này dẫn đến các hormone giúp sản sinh sữa mẹ như prolactin, oxytocin bị ảnh hưởng. Gây ra hiện tượng mẹ bị tắc sữa, sữa chậm về, lượng sữa không nhiều.
Cụ thể, estrogen và progesterone là 2 hormone chủ yếu góp phần cho sự phát triển của tuyến vú, dậy thì hay khả năng sinh sản. Hormone prolactin đóng vai trò hỗ trợ sản xuất sữa trong giai đoạn mang thai. Trong khi đó, oxytocin chịu trách nhiệm đưa dòng sữa đi qua các ống dẫn sữa. Chính vì thế, rối loạn hay thiếu hụt các hormone do tuyến giáp của mẹ có vấn đề hay các lý do khác có thể cản trở quá trình sản sinh sữa mẹ.
Rối loạn hormone prolactin: Prolactin là hormone chịu trách nhiệm kích thích sự sản xuất sữa. Nếu có rối loạn prolactin, sản xuất sữa mẹ có thể bị ảnh hưởng. Ví dụ, một tăng prolactin có thể làm tăng sản xuất sữa mẹ, trong khi một giảm prolactin có thể gây giảm sản xuất sữa.
Mẹ mắc bệnh tiểu đường
Nếu mẹ bị tiểu đường hoặc bị rối loạn chuyển hóa insulin, điều này có thể ảnh hưởng đến lượng sữa mẹ. Một số phụ nữ bị tiểu đường có thể gặp khó khăn trong việc sản xuất sữa mẹ. Điều này có thể liên quan đến khả năng tăng cường quá trình sản xuất sữa và chất lượng sữa.
Sinh mổ
Sinh mổ có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ và quá trình cho con bú. Các chuyên gia hay bác sĩ chuyên khoa sản đều khuyến khích sinh thường ở hầu hết các trường hợp. Mẹ bầu chỉ nên lựa chọn sinh mổ khi có chỉ định hoặc khuyến cáo của bác sĩ. Việc sinh mổ mang đến nhiều ảnh hưởng cho thai nhi và người mẹ. Trong đó có việc mẹ bị chậm sữa, sữa ít.
- Độ trễ trong việc tiết sữa: Sau sinh mổ, việc tiết sữa có thể bị trễ so với việc sinh tự nhiên. Điều này có thể do ảnh hưởng của quá trình phẫu thuật, sự dùng thuốc gây tê và quá trình phục hồi sau mổ. Do đó, thời gian và quá trình kích thích vú để tiết sữa có thể bị ảnh hưởng.
- Thời gian phục hồi sau mổ: Sinh mổ là một quá trình phẫu thuật, mẹ cần thời gian để phục hồi và hồi phục sức khỏe sau đó. Việc phục hồi sau sinh mổ có thể làm mẹ cảm thấy mệt mỏi và yếu đuối, ảnh hưởng đến khả năng tham gia vào quá trình cho con bú và sản xuất sữa mẹ.
- Mất kết nối cơ bản: Sinh mổ có thể ảnh hưởng đến kết nối cơ bản giữa mẹ và con, đặc biệt là trong giai đoạn đầu. Sự tiếp xúc da-da và quá trình cho con bú ban đầu có thể bị gián đoạn, ảnh hưởng đến sự kích thích vú và tiết sữa.
Tác dụng phụ của một số loại thuốc và thảo dược
Thuốc và thảo dược nhìn chung là tốt và có tác dụng rất nhiều trong quá trình trước và sau sinh của các mẹ. Tuy nhiên các mẹ dùng thuốc và một số loại thảo dược cũng có thể ảnh hưởng đến việc sản sinh sữa mẹ. Việc mẹ bầu dùng thuốc ức chế cơn đau khi chuyển dạ sẽ làm trì hoãn sự khởi đầu điều tiết sữa mẹ.
Bên cạnh đó, các loại thảo mộc như oregano, rau mùi tây, cây xô thơm hay lá bạc hà cũng được ghi nhận là làm chậm quá trình sản xuất sữa mẹ.Vì thế, các mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần dùng đến các loại thuốc. Mẹ chỉ nên dùng thuốc khi thực sự cần hoặc có chỉ định của bác sĩ.
Sử dụng thuốc tránh thai
Hầu hết cơ chế hoạt động của các loại thuốc tránh thai hiện nay là giúp kiểm soát nồng độ hormone trong cơ thể phụ nữ nhằm ức chế quá trình rụng trứng. Trong một số trường hợp, sử dụng thuốc tránh thai thường xuyên được cho là ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe phụ nữ. Đặc biệt là phụ nữ đang cho con bú vì chúng gây ảnh hưởng đến lượng sữa mẹ.
Nếu mẹ muốn áp dụng những cách tăng sữa cho mẹ mới sinh hiệu quả, mẹ nên hạn chế sử dụng thuốc tránh thai. Kế hoạch tránh thai trong giai đoạn cho con bú phù hợp nhất là không sử dụng thuốc mà nên sử dụng các biện pháp khác như dùng bao cao su, màn chắn tinh trùng,…
Chế độ sinh hoạt của người mẹ
Dinh dưỡng đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với mọi hoàn cảnh và đối tượng chứ không riêng gì đối với một bà mẹ đang cho con bú. Có rất nhiều cách làm tăng chất lượng và số lượng sữa mẹ bằng chế độ ăn giàu dinh dưỡng. Các chất dinh dưỡng này còn trực tiếp chuyển hóa vào sữa mẹ, giúp tạo chất dinh dưỡng cũng như sản xuất lượng sữa chất lượng nhiều hơn để nuôi dưỡng trẻ.
Bên cạnh đó, một lối sống lành mạnh cũng rất quan trọng.Các mẹ nên vận động nhẹ nhàng trong khả năng của mình, ngủ đủ giấc, tránh xa các chất kích thích như thuốc lá và rượu bia Hãy luôn nhớ rằng những gì bạn nạp vào mỗi ngày cũng đều ảnh hưởng trực tiếp đến con. Tóm lại, mẹ nên ăn uống lành mạnh, vận động hợp lý, hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá sẽ cung cấp nguồn sữa mẹ chất lượng tốt nhất cho trẻ.
Chế độ ăn uống hợp lý của mẹ
>>> Xem thêm: Một Số Lưu Ý Về Chế Độ Dinh Dưỡng Cho Mẹ Sau Sinh
Các yếu tố tác động từ môi trường
Chất lượng sữa mẹ sống trong môi trường ô nhiễm không khí có thể hấp thụ các chất ô nhiễm như hợp chất hữu cơ, kim loại nặng và các chất gây ô nhiễm khác qua hệ thống hô hấp. Các chất ô nhiễm này có thể chuyển sang sữa mẹ và ảnh hưởng đến chất lượng sữa. Ví dụ, hợp chất hữu cơ có thể tác động đến hàm lượng chất béo và protein trong sữa mẹ.
Tương tự như không khí thì chất lượng nguồn nước sử dụng cũng góp phần giúp tăng hoặc giảm chất lượng sữa mẹ. Nếu nguồn nước bị ô nhiễm với nhiều chất độc hại thì chắc chắn chất lượng sữa mẹ sẽ bị giảm sút.Các bà mẹ hãy lưu ý điều này tưởng như là không có gì nhưng nó vẫn có sự tác động nhất định đấy nhé.
Mẹ bầu gặp phải tình trạng sinh khó
Trường hợp người mẹ bị khó sinh, sinh mổ hay chuyển dạ lâu, băng huyết sau sinh,… cũng có thể ảnh hưởng đến việc sản sinh sữa mẹ. Lúc này các hormone căng thẳng tăng cao khiến sữa mẹ chậm về hoặc ít đi.Việc mất máu quá nhiều khiến cho cơ thể người mẹ, đặc biệt là tuyến yên bị tổn thương. Tuyến yên là tuyến nội tiết trong não, bộ phận này chịu trách nhiệm cho việc kích hoạt sản xuất sữa mẹ. Mẹ bầu bị mất nhiều hơn 500ml máu trong lúc sinh nở khiến cho cơ thể bị thiếu máu, mệt mỏi và bị thiếu sữa, không có sữa hay sữa chậm về.
Trong một số trường hợp, tình trạng sinh khó có thể gây tổn thương đến cấu trúc vú và cổ tử cung của mẹ bầu. Nếu có tổn thương nghiêm trọng, điều này có thể làm giảm khả năng sản xuất và tiết sữa mẹ.
Thiếu sữa cũng có thể là do ảnh hưởng của việc tiêm tĩnh mạch
Một số ý kiến cho rằng tiêm tĩnh mạch cũng là một trong những nguyên nhân. Số ít mẹ bầu phải tiêm tĩnh mạch trong khi có thể khiến quá trình khởi động tiết sữa bị chậm lại.Một số thuốc và dung dịch được tiêm tĩnh mạch có thể có tác động tiêu cực đến chất lượng sữa mẹ. Một số thuốc có thể chuyển sang sữa mẹ và gây ảnh hưởng đến sức khỏe của em bé hoặc ảnh hưởng đến việc cho con bú.
Việc tiêm tĩnh mạch và điều trị có thể yêu cầu mẹ bầu phải ở lại bệnh viện hoặc phòng khám trong một thời gian dài. Điều này có thể làm gián đoạn quá trình cho con bú và ảnh hưởng đến sự sản xuất sữa mẹ.
Do ảnh hưởng của việc sinh non
Cũng như thai nhi, tuyến sữa của mẹ cũng cần đủ thời gian cần thiết để phát triển. Vì thế, với những trường hợp sinh non, sinh sớm, các mô tuyến trong vú không có đủ thời gian cần thiết để phát triển đầy đủ. Điều này khiến hiện tượng có mẹ sữa chậm, ít sữa xảy ra.Thời gian sinh non sớm hay muộn của sinh non có thể có ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ. Nếu thai nhi sinh non ở giai đoạn sớm và cần thời gian dài trong bệnh viện để phục hồi, điều này có thể làm giảm sự tiết sữa ban đầu và gây ảnh hưởng đến việc lên men sữa mẹ.
Sót nhau trong quá trình sinh
Sót nhau thai trong quá trình sinh nở cũng là nguyên nhân khiến sữa mẹ chậm. Một vài mảnh nhau còn sót lại trong tử cung người mẹ khiến hormone progesterone được giải phóng. Hormone này góp phần làm quá trình khởi động tiết sữa bị trì hoãn.
>>> Xem thêm: Một số bí quyết chăm sóc sức khỏe cho mẹ sau sinh
Kết luận
Trong cuộc hành trình nuôi con bằng sữa mẹ, việc gặp phải thách thức về lượng sữa ít là điều không hiếm. Qua việc tìm hiểu các nguyên nhân khiến mẹ sữa ít, hy vọng các bà mẹ sẽ cảm thấy bớt lo lắng và trang bị cho mình kiến thức để vượt qua.
Đừng quên, sự hỗ trợ từ các điều dưỡng và LoveMom là chìa khóa để tiếp tục con đường cho con bú một cách tự tin.Hãy nhớ rằng bạn không đơn độc. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc tiết sữa, hãy liên hệ qua hotline 0707 856 800 để nhận được sự tư vấn và hỗ trợ chuyên môn. Cùng LoveMom tạo ra một môi trường hỗ trợ và khích lệ, giúp mỗi bà mẹ vượt qua khó khăn và nuôi dạy con cái một cách tốt nhất.
Last Updated on 30/03/2024 by dichvudainam
